Μανόλης Αναγνωστάκης

[ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΟΣ 11,573]

Κηδεία και λαϊκό προσκύνημα

Ο πνευματικός κόσμος κηδεύει σήμερα τον ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη. Η σορός του θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα στις 3 μ.μ. στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών. Η νεκρώσιμη ακολουθία θα ψαλεί στις 4.30 μ.μ. και στη συνέχεια θα μεταφερθεί και θα ταφεί στο Νεκροταφείο Αμαρουσίου. Η κηδεία του γίνεται με δαπάνη του υπουργείου Πολιτισμού.

Σε ανακοίνωσή της η Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης τονίζει, αναφερόμενη στον θάνατο του Μανόλη Αναγνωστάκη, τα ακόλουθα:

«Ο εκπαιδευτικός κόσμος τιμά τον ποιητή και άνθρωπο Μανόλη Αναγνωστάκη και για έναν ακόμη λόγο. Υπήρξε από τους πνευματικούς δημιουργούς που ευτύχησε το έργο του να αποτελέσει για τη νέα γενιά, για τους μαθητές και τις μαθήτριές μας αστείρευτη πηγή έμπνευσης και προβληματισμού.

Σε μια εποχή που συχνά ωθεί τους νέους στον συμβιβασμό, την ιδιοτέλεια και τον ατομικισμό, ο Μανόλης Αναγνωστάκης μάς άφησε πολύτιμη κληρονομιά τις αξίες της συλλογικότητας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της ειρήνης και της αλληλεγγύης. Με το έργο του "...ανάβει μικρές πυρκαγιές, χιλιάδες μικρές πυρκαγιές που πυρπολούν την ατίθαση νιότη μας"».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 27/06/2005

[ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΟΣ 11,573]

Κρεούργησαν δήλωση του Δημ. Ραυτόπουλου

Από τον κριτικό λογοτεχνίας και συγγραφέα Δημήτρη Ραυτόπουλο, η ακόλουθη διαμαρτυρία:

Κύριε διευθυντά,

Παρά τη θλίψη αυτών των ωρών, θέλω να διαμαρτυρηθώ για τη συμπεριφορά της ΝΕΤ απέναντί μου στο ρεπορτάζ για το θάνατο του Μανόλη Αναγνωστάκη. Πέμπτη μεσημέρι, μου ζήτησαν -φορτικά μάλιστα- να έρθουν στο σπίτι μου για να κάνω μια δήλωση. Ηρθαν, πράγματι, αμέσως με μια κάμερα. Στο βραδινό δελτίο ειδήσεων είδα τη δήλωσή μου κρεουργημένη σε τέτοιο βαθμό που αγανάκτησα και ντράπηκα. Από τα τρία λεπτά της ομιλίας μου είχαν κρατήσει μια ξεκρέμαστη φάση τριών δευτερολέπτων.

Καταγράφω τη δήλωσή μου, όπως τη θυμάμαι (το πολύ να άλλαξε η σειρά των λέξεων) και σας παρακαλώ να τη δημοσιεύσετε, συνοδευόμενη είτε όχι από το σημείωμά μου αυτό.

Ευχαριστώ,

Δημήτρης Ραυτόπουλος

«Ηταν δύσκολο να είσαι ποιητής τον καιρό του εμφυλίου. Το να είσαι ποιητής ενταγμένος στην Αριστερά ήταν πια σχεδόν αδύνατο. Ο Μανόλης Αναγνωστάκης έγινε όντως ποιητής μέσα στην καρδιά του εικοστού Μεσαίωνα. Το 1949 καταδικάστηκε σε θάνατο από έκτακτο στρατοδικείο. Κάπου εκεί διαγράφηκε και από το κόμμα του ως αιρετικός -μάλλον το κόμμα εκείνο διαγράφτηκε από την ποίηση.

Ποίηση της νεότητας, αντίσταση στον σύγχρονο Μεσαίωνα, αντίσταση στον εν ζωή θάνατο και στο θάνατο του έρωτα ήταν και παρέμεινε ο ποιητικός λόγος του Αναγνωστάκη. Ονομάστηκε "Ποίηση της ήττας" αυτό το μεγάλο νεανικό ρεύμα που άνοιξε ο Μανόλης παράλληλα με τον Αρη Αλεξάνδρου και το τροφοδότησαν στη συνέχεια οι νέοι τότε ποιητές Μιχ. Κατσαρός, Δημ. Δούκαρης, Τάσος Λειβαδίτης, Βύρωνας Λεοντάρης, Τίτος Πατρίκιος, Θαν. Κωσταβάρας κ.ά. Η αλήθεια είναι ότι η λεγόμενη "ποίηση της ήττας" αντίστρεψε τη σοβούσα τότε ήττα της ποίησης...

Το κριτικό έργο που συμπληρώνει την ποίησή του είναι κι αυτό μέσα στην ίδια κατεύθυνση, αντίσταση απέναντι στον δογματισμό και στον κομφορμισμό.

Θέλω ν' αποχαιρετήσω τον Μανόλη με τους δικούς του στίχους, της θυσιασμένη και αθάνατης νεότητας:

"Μ' αν πρέπει τώρα να πεθάνουμε, το ξέρεις

Πρέπει γιατί αύριο δε θα 'μαστε πια νέοι"».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 27/06/2005

[Astron 17]

Νέοι της Σιδώνος (1970)

Στο παραπάνω link θα βρείτε το ποίημα "Νέοι της Σιδώνος" και ένα link για mp3 που ο ίδιος ο ποιητής το απαγγέλει.

(Είναι βασισμένο στην ιδέα του ποιήματος του Καβάφη "Νέοι της Σιδώνος 400 μχ" και αφορά την αδράνεια των νέων στα πρώτα χρόνια της δικτατορίας)

[ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΟΣ 11,573]

ΕΥΑ ΚΟΤΑΜΑΝΙΔΟΥ

Το πνεύμα του τόνου

Tώρα τι λες;

«Το θέμα είναι τώρα τι λες...» για τον Μανόλη Αναγνωστάκη, ποιητή και άνθρωπο, όταν εκείνος τα 'χει πει όλα τόσο εύγλωττα, με τον λόγο ή τη σιωπή! Μορφή βιβλική, επιβλητική, που όταν μιλούσε γινόταν «άλλος»: τρυφερός, συγκινητικός, παθιασμένος, αδογμάτιστος, πονεμένος... Τα λόγια του αναβλύζουν αβίαστα από μέσα μας. «Ζήσαμε πάντα σε υγρές και ανεξερεύνητες παραλίες / σε σιωπηλά καφενεία με τις ετοιμοθάνατες καρέκλες... / Φτάνει πια αυτές οι μέρες που μας κούρασαν τόσο / φτάνει πια η γαλάζια αιθρία του Αιγαίου... / Δρόμοι παλιοί που αγάπησα και μίσησα, ατέλειωτα / Κάνε να σ' ανταμώσω κάποτε, φάσμα χαμένο του πόθου μου... / Θα 'ρθει μια μέρα που δεν θα 'χουμε πια τι να πούμε... / Έφυγαν όλοι μακριά... / κι ο Χάρης σκοτώθηκε ή κάτι τέτοιο / Αν μες στις φωνές που τα βράδια τρυπούνε ανελέητα τα τείχη / ξεχώρισες μια: είν' η δική του. Ανάβει μικρές πυρκαγιές... / Κι ήθελε ακόμη πολύ φως να ξημερώσει... / Πάντα είναι αργά για κάθε τι... / Κι αυτή δεν έχει τέλος η παρτίδα... / Πώς να μιλήσω; Με στιλέτα καρφώνουν τα δικά μου λόγια... / Όμως, γιατί αυτός ο κόμπος στο στήθος;... / Μα ποιος με πόνο θα μιλήσει για όλα αυτά;... /

Μιλώ για τα τελευταία σαλπίσματα των νικημένων στρατιωτών / για τα τελευταία κουρέλια από τα γιορτινά μας φορέματα... / Σ' όλη μας τη ζωή βουλιάξαμε πολλά καράβια μέσα μας... / Θα φύγουμε κάποτε... / Κι ήξερες πως όλα αυτά αργά ή γρήγορα θα τελειώσουν... / Οι στίχοι αυτοί μπορεί και να 'ναι οι τελευταίοι... / Τώρα προσπάθησε· εγώ τέλειωσα· δεν έχω τίποτ' άλλο να σου πω...». Σιωπή!

ΤΑ ΝΕΑ , 28/06/2005 , Σελ.: P41

Κωδικός άρθρου: A18274P413

ID: 474296

[ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΟΣ 11,573]

ΚΩΣΤΑΣ ΛΟΓΑΡΑΣ

Ο στοχαστικός λόγος του Mανόλη Aναγνωστάκη

Τον Μάιο του '89 ο Μανόλης Αναγνωστάκης είχε ταξιδέψει στην Πάτρα. Με τη μεσολάβηση μιας κοινής μας φίλης, δέχτηκε να συζητήσουμε σε κάποιον από τους νεοσύστατους σταθμούς της ελεύθερης, τότε, ραδιοφωνίας. H εκπομπή εκείνη - πέρα από τα θέματα που αφορούσαν τους λόγους της σιωπής του, τα σύγχρονα λογοτεχνικά πράγματα ή παρατηρήσεις του πάνω στην ποίηση του Ελύτη, του Σεφέρη, του Λειβαδίτη - εξελίχθηκε σε μια κουβέντα γενικότερου ενδιαφέροντος. Μεταφέρω εδώ, εις μνήμην, κάποια απομαγνητοφωνημένα αποσπάσματα από τον στοχαστικό του λόγο.

«[...] Όλοι, και κόμματα και άνθρωποι και φορείς, όλοι συμφωνούν για ελευθερία, δημοκρατία, κοινωνική δικαιοσύνη [και] να αλλάξει ο άνθρωπος. Το θέμα είναι ποιοι τα πιστεύουν, ποιοι μπορούν να τα πραγματοποιήσουν και ποιοι είναι συνεπείς ώς το τέλος σ' αυτά τα ιδανικά και σ' αυτές τις αρχές. Εκεί είναι η δυσκολία. Εγώ δεν πιστεύω πια ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν ριζικά ή, τουλάχιστον, ότι είναι θέμα της δικής μου γενιάς. Ίσως είναι θέμα των επόμενων γενιών. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να αλλάξει η φύση του ανθρώπου. Και αυτό το γεγονός το έχουμε υποτιμήσει. Έχουμε πιστέψει δηλαδή ότι μπορεί να μεταβληθεί η ανθρώπινη ιδιοσυγκρασία, όταν αλλάξουν ορισμένες εξωτερικές συνθήκες. Αλλά αυτό δεν είναι τόσο εύκολο. Για παράδειγμα, τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια έξαρση του εθνικισμού και του θρησκευτικού πάθους. Είναι κάτι το αδιανόητο για την προηγούμενη γενιά, η οποία κατά κάποιο τρόπο νόμιζε ότι τέτοια φαινόμενα ανήκουν πια στην ιστορία. Και όμως, αναπτύσσονται και πάλι θρησκευτικά κινήματα τρομαχτικά, με δραστηριότητες και με αποτελέσματα πολύ σοβαρότερα από τα κοινωνικά κινήματα. Βλέπουμε εθνικιστικές εξεγέρσεις, όταν κανείς θα νόμιζε ότι αυτά τα πράγματα έχουν σβήσει μέσα στην ψυχή του ανθρώπου. Κι όμως, υπάρχουν. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να αλλάξει ο ψυχισμός του ανθρώπου και να επέλθει μέσα του μια μεταβολή. Ναι, είναι πολύ δύσκολο. Προσπαθούμε όμως.

Με ρωτήσατε ποια είναι η βασική αρχή που διέπει τη δική μου ζωή. Πιστεύω στην ελευθερία του ανθρώπου. Ότι κάθε άνθρωπος πρέπει να είναι ελεύθερος να μιλάει και να πράττει διαφορετικά, χωρίς όμως να προσβάλλει την ελευθερία του άλλου. Πολλοί τηρούμε το πρώτο σκέλος αυτής της αρχής. Διεκδικούμε και κατακτούμε τα δικαιώματά μας, ενώ παραβλέπουμε ή θίγουμε τα δικαιώματα κάποιου άλλου. [...] Λοιπόν, για μένα, φασιστικό είναι ένα πράγμα: το να ταπεινώνεις τον άλλον. Δεν είναι μόνο ο βασανιστής που ταπεινώνει το θύμα του, αλλά και εκείνος που επωφελείται από κάποια θέση την οποία κατέχει, ( είτε επειδή είναι περισσότερο μορφωμένος είτε είναι κοινωνικά ανώτερος είτε επειδή εν πάση περιπτώσει έχει κάποια εξουσία) και ταπεινώνει ή εξευτελίζει τον συνάνθρωπό του. Αυτό είναι η αρχή του φασισμού και συμβαίνει παντού, δυστυχώς. Και εμείς οι ίδιοι το κάνουμε, σε κάποια στιγμή της ζωής μας, χωρίς πολλές φορές να το καταλαβαίνουμε, όταν βρεθούμε έχοντας κάποιο ψίχουλο εξουσίας απάνω σε κάποιον, στο παιδί μας για παράδειγμα [...]».

O Κώστας Λογαράς είναι φιλόλογος - συγγραφέας

ΤΑ ΝΕΑ , 28/06/2005 , Σελ.: P24

Κωδικός άρθρου: A18274P243

ID: 474295

[ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΟΣ 11,573]

KHΔEIA M. ANAΓNΩΣTAKH

H ειρωνεία και οι εκκωφαντικές απουσίες

ΜΙΚΕΛΑ ΧΑΡΤΟΥΛΑΡΗ

Με τα ποιήματά του ο Μανόλης Αναγνωστάκης έδειξε «το από μέσα της ιστορίας», έγραφε προχθές ο ιστορικός Αντώνης Λιάκος. Έδειξε (και) την ειρωνεία της. Αυτή η ειρωνεία ήταν παρούσα χθες στην κηδεία του, που συσπείρωσε τους πρώην και τους νυν της Ανανεωτικής Αριστεράς, τους κορυφαίους ποιητές και τους δημιουργικότερους Θεσσαλονικείς. Πώς να μη θυμηθείς τα καυστικά του σχόλια κι αυτό το «προπαντός όχι αυταπάτες», μπροστά στα λευκά στεφάνια (ακόμα και αυτό της Εταιρείας Συγγραφέων) που τον μνημόνευαν γράφοντας το όνομά του με ένα ολοστρόγγυλο «Ω» ή όταν άκουγες να τον αποχαιρετά (αυτόν που υπήρξε εξ αρχής αντιδογματικός), ένας πρώην «ορθόδοξος», ο Αλέκος Αλαβάνος, ή ακόμα, όταν έβλεπες να απουσιάζει εκκωφαντικά η ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού (η Χρυσή Καρύδη και ο Νικήτας Κακλαμάνης κράτησαν τα προσχήματα εκπροσώπησης της N.Δ.), παρ' ότι ο Πρωθυπουργός έσπευδε να φωτογραφηθεί στο Σκοπευτήριο Καισαριανής...

Ο θάνατος του Αναγνωστάκη σφραγίζει το τέλος μιας εποχής σημαδεμένης από το αντιστασιακό ήθος, όμως από την άλλη, όπως έλεγε χθες ο Τίτος Πατρίκιος, η ποίησή του, που εξέφρασε τις πιο ταραγμένες μεταπολεμικές εποχές, «κατόρθωσε να τις κρατά ζωντανές στο διαρκώς μεταβαλλόμενο παρόν μας». Ήταν ο πρώτος τη τάξει πολίτης - ποιητής, είπε απ' την πλευρά του και ο Γιάννης Δάλλας, «ανανέωσε την ποίηση ως γλώσσα και ως νόημα: Την απελευθέρωσε από τα αρχαία ερείπια και τις γαλάζιες αιθρίες» (σ.σ.: του Σεφέρη και του Ελύτη με την προσέγγιση των οποίων διαφωνούσε ο Αναγνωστάκης). Από την πλευρά του ΣΥΝ ο Αλέκος Αλαβάνος θυμήθηκε την εποχή που από «την άλλη όχθη» αντιμετώπιζε την ποίηση ως λεπτομέρεια(!) και θύμισε την υποθήκη που άφησε ο Αναγνωστάκης μιλώντας παραμονές των εκλογών για «ενότητα της Αριστεράς». Αποχαιρετισμούς απηύθυναν ακόμη επιζώντες ΕΠΟΝίτες και εκπρόσωπος της «Αυγής». Ένα μεγάλο χειροκρότημα υποδέχθηκε τη σορό στο προαύλιο του A' Νεκροταφείου, όπου από νωρίς χθες είχε αρχίσει λαϊκό προσκύνημα.

Το πιο ξεχωριστό στεφάνι στη μνήμη του ήταν αυτό που του έστειλε ο Παναθηναϊκός, χαιρετίζοντας «τον φίλαθλο» (παρ' ότι ο Αναγνωστάκης, γνωστός ποδοσφαιρόφιλος, ήταν οπαδός του Απόλλωνα Καλαμαριάς). Στεφάνια έστειλαν οι κ.κ. K. Καραμανλής, Γ. Παπανδρέου, Ντόρα Μπακογιάννη κ.ά., ενώ στο A' Νεκροταφείο συναντήθηκαν από τον Αργυρίου, τον Μαρωνίτη και τον Βαγενά, τη Δημουλά, τη Γαλανάκη, τη Δούκα, την Καρυστιάνη, τη Ζέη, τον Παπαβασιλείου ή τον Σαββόπουλο ώς τον Λ. Κύρκο, τον Κωνσταντόπουλο, τον Βενιζέλο, τον Χυτήρη και τη Δαμανάκη, που στάθηκαν κοντά στη Νόρα, στον Ανέστη και στη Λούλα Αναγνωστάκη, καθώς και στα ανίψια Θανάση Χειμωνά και Εύη Δρούτσα.

ΤΑ ΝΕΑ , 28/06/2005 , Σελ.: P22

Κωδικός άρθρου: A18274P222

ID: 474256

[ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΟΣ 11,573]

Eξευτελιστική περιφορά

Π.Α.

Τι εστί «κηδεία δαπάνη του υπουργείου Πολιτισμού» στις ημέρες μας; H οικογένεια του εκλιπόντος, τον οποίο θέλουν να τιμήσουν (του Μανόλη Αναγνωστάκη φέρ' ειπείν), πληρώνει τον λογαριασμό, δίνει την απόδειξη στην Εταιρεία Συγγραφέων (στην περίπτωση Αναγνωστάκη), η Εταιρεία Συγγραφέων τη δίνει με τη σειρά της στο υπουργείο Πολιτισμού, εκείνο τον εγκρίνει και δίνει τα χρήματα στην Εταιρεία Συγγραφέων, η οποία τελικά αποδίδει τα χρήματα στην οικογένεια. Μα αυτό δεν είναι δημόσια δαπάνη. Δημόσια... περιφορά (δι' εξευτελισμού) είναι!

ΤΑ ΝΕΑ , 28/06/2005 , Σελ.: P21

Κωδικός άρθρου: A18274P213

ID: 474294

[HARDET 1]

(ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΟΣ @ Jun 28 2005, 10:59 AM)

Τι εστί «κηδεία δαπάνη του υπουργείου Πολιτισμού» στις ημέρες μας; H οικογένεια του εκλιπόντος, τον οποίο θέλουν να τιμήσουν (του Μανόλη Αναγνωστάκη φέρ' ειπείν), πληρώνει τον λογαριασμό, δίνει την απόδειξη στην Εταιρεία Συγγραφέων (στην περίπτωση Αναγνωστάκη), η Εταιρεία Συγγραφέων τη δίνει με τη σειρά της στο υπουργείο Πολιτισμού, εκείνο τον εγκρίνει και δίνει τα χρήματα στην Εταιρεία Συγγραφέων, η οποία τελικά αποδίδει τα χρήματα στην οικογένεια. Μα αυτό δεν είναι δημόσια δαπάνη. Δημόσια... περιφορά (δι' εξευτελισμού) είναι!

Ούτε οι ξεχωριστοί άνθρωποι δεν ξεφεύγουν από τα γρανάζια της ελληνικής γραφειοκρατικής "κουλτούρας". Μια ζωή, τα ίδια και τα ίδια. Ντροπή πια.

[HARDET 1]

Eπιτάφια ποίηση του Mανόλη Aναγνωστάκη

Δύο ποιήματα με τον τίτλο «Eπιτύμβιον», ένα «Eπιτάφιον» και δύο «Eπίλογοι», και ο σαρκαστικός κόσμος τους

Tου Παντελη Mπουκαλα

Oλιγογράφος ποιητής υπήρξε ο Mανόλης Aναγνωστάκης, και τη σιωπή του την αποφάσισε αρκετά νωρίς. Ξανακοιτώντας στο τριμμένο βιβλίο τα περιεχόμενα με τους τίτλους των συλλογών και των ποιημάτων του, έχει να προσέξει κανείς ότι δύο από τα ευαρίθμητα ποιήματά του έχουν τον τίτλο «Eπιτύμβιον» και ένα τον σχεδόν ομόφωνο τίτλο «Eπιτάφιον». Tο γεγονός δεν είναι ασήμαντο, είτε συσχετιστεί με την απουσία ή την αραιότερη παρουσία ανάλογων τίτλων στο εκτενέστερο έργο άλλων ποιητών είτε όχι· η επιλογή αυτή διαυγάζεται περισσότερο αν συνδυαστεί με την ύπαρξη δύο επιπλέον ποιημάτων που, με τον τίτλο «Eπίλογος» και τα δύο, ηχούν σαν επιτύμβια επιγράμματα αφιερωμένα όχι πια σε ένα πρόσωπο, συγκεκριμένο ή αόριστο, αλλά σε μια γενιά ή και σε μια τέχνη, την τέχνη της ποίησης συγκεκριμένα, υποδηλώνοντας και κάποιους από τους λόγους που υπαγόρευσαν στον ποιητή τη σιωπή. O πρώτος «Eπίλογος» κλείνει τη συλλογή «Eποχές 3» του 1951 («Oι στίχοι αυτοί μπορεί και να ναι οι τελευταίοι / Oι τελευταίοι στους τελευταίους που θα γραφτούν / Γιατί οι μελλούμενοι ποιητές δε ζούνε πια...»), ο δεύτερος ολοκληρώνει τον «Στόχο» («Kι όχι αυταπάτες προπαντός. [...] Eστω. / Aνάπηρος, δείξε τα χέρια σου. Kρίνε για να κριθείς»). Πασίγνωστοι και οι δύο, θα σημαδεύουν εσαεί το σώμα της νεοελληνικής ποίησης.

Tα ποιήματα που προγραμματίζονται υπό τον τίτλο του Eπιτυμβίου και ανακαλούν παραδεδομένα σχήματα για να τα αναδιευθετήσουν ή και να τα ανασκευάσουν, υποδεικνύουν το προφανές αφενός, την πρώιμη εξοικείωση με το θάνατο, και, αφετέρου, στο επίπεδο της ποιητικής τεχνικής, την τάση του Mανόλη Aναγνωστάκη προς την επιγραμματική σύνταξη που παραμερίζει με τη λιτότητά της τον αισθηματισμό και τη συνοδευτική του πληθωρική ρητορική. Eνα τρίτο στοιχείο που φανερώνει ο μικρόκοσμος αυτός είναι η διπλή, αλλά όχι διχασμένη ποιητική φύση του Aναγνωστάκη, που παραμένει σαρκαστής μαζί και λυρικός, και οπωσδήποτε μη δραματικός, ακόμα κι όταν καταγίνεται με το μείζον γεγονός του θανάτου.

Tο «Eπιτάφιον» απαντά ήδη στις «Eποχές», την πρώτη συλλογή του Aναγνωστάκη, που γράφτηκε από το 1941 μέχρι το 1944, σε χρόνια βαριά, και τυπώθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1945, όταν δηλαδή ο ποιητής ήταν είκοσι ετών. Tο απαρτίζουν πέντε στίχοι όλοι κι όλοι (μόλις ένας στίχος παραπάνω από τους τέσσερις που έθετε ο Πλάτων στους «Nόμους» του ως όριο για το εγκώμιο ενός νεκρού). Tους θυμίζω: «Eδώ αναπαύεται / H μόνη ανάπαυση της ζωής του. / H μόνη του στερνή ικανοποίηση / να κείτεται μαζί με τους αφέντες του / Στην ίδια κρύα γη, στον ίδιο τόπο».

Aναφερόμενος στο ποίημα αυτό ο Bιντσέντζο Oρσίνα (στο βιβλίο του «O Στόχος και η σιωπή Eισαγωγή στην ποίηση του M. Aναγνωστάκη», πρόλογος-επιμέλεια Aλέξη Zήρα, μτφρ. Aυγής Kαλογιάνη, εκδ. «Nεφέλη» 1995) σημειώνει ότι αποτελεί «την ποιητική εισφορά του Aναγνωστάκη στον κοινό αγώνα και μάλιστα στον αγώνα των τάξεων», «μια περιστασιακή εισφορά που δεν πείθει στο ελάχιστο, κρύα και μαρμάρινη στη μικρή πνοή της». Aπό την πλευρά του ο Aλέξανδρος Aργυρίου σημείωνε στο περιοδικό «H λέξη» το 1982 (βλ. τώρα το βιβλίο του «Mανόλης Aναγνωστάκης, νοούμενα και υπονοούμενα της ποίησής του», εκδ. Γαβριηλίδη, 2004): «Ωστόσο, ενώ δυσκολεύομαι να καθορίσω το πραγματικό αντίκρισμα που έχει μέσα στο επίγραμμα αυτό η λέξη "αφέντες", όχι την ώρα που δημοσιεύεται, αλλά την ώρα που γράφεται το ποίημα, και το χρώμα που παίρνει μέσα στα συμφραζόμενά του (ο όρος εδώ με την έννοια της συγχρονίας των άλλων ποιημάτων), τολμώ να υποστηρίξω ότι δεν έχει κοινωνικό βάρος ακόμα η λέξη "αφέντες", και συνεπώς δεν έχει επέλθει μεταβολή του ποιητικού χώρου του Aναγνωστάκη ούτε και με το ποίημα αυτό».

Kάπως έτσι ακούω κι εγώ το συγκεκριμένο επίγραμμα: όχι κοινωνικά ή πολιτικά υπερπροσδιορισμένο (άρα και περιορισμένο), με τη λέξη «αφέντες» δηλαδή αντλημένη από το αριστερό λεξιλόγιο, κάπως σαν δήλωση πολιτικής ταυτότητας, αλλά με ευρύτερο και ωριμότερο ανθρωπολογικό περιεχόμενο. Aυτό που ζωγραφίζεται εδώ, κάτω από το χώμα, είναι η αταξική δημοκρατία του θανάτου, ίσως η μόνη υπαρκτή. Eίτε αυθόρμητα λοιπόν είτε εσκεμμένα, το «Eπιτάφιον» του Aναγνωστάκη, υιοθετώντας έναν κοινό ποιητικό τόπο και συμμεριζόμενο ένα πάνδημο αίσθημα, εγγράφεται σε μια μακρότατη ποιητική παράδοση η οποία (παρηγορώντας και αποκαρδιώνοντας ταυτόχρονα) καταλήγει, ύστερα από αμέτρητες επεξεργασίες, στο «τούτη η γης που την πατούμε, όλοι μέσα θενά μπούμε»» Στην παράδοση αυτή ο Kάτω Kόσμος είναι η επικράτεια της πλήρους και τελεσίδικης εξίσωσης των πάντων.

Yποδειγματικά έχουν ιστορηθεί όλα τούτα στη Nέκυια της ομηρικής «Oδύσσειας». Eκεί ο νεκρός Aχιλλέας αρνείται όσα παρηγορητικά του λέει ο Oδυσσέας και του απαντά ότι θα προτιμούσε να ζει και να ξενοδουλεύει υπηρετώντας κάποιον όχι και πολύ σπουδαίο, παρά να βασιλεύει στον Aδη («ή πάσιν νεκύεσσι καταφθιμένοισιν ανάσσειν»). Δυο αιώνες αργότερα ο ποιητής Φωκυλίδης από τη Mίλητο αναπαράγει το ίδιο συμπέρασμα, πως οι νεκροί όλοι είναι ίσιοι κι ο τόπος τους κοινός, είτε βασιλιάδες ήταν είτε πένητες: «Πάντες ίσοι νέκυες, ψυχών δε θεός βασιλεύει. / Kοινός χώρος άπασι, πένησί τε και βασιλεύσι». Tο ίδιο πόρισμα, τόσο αυτονόητο αλλά και τόσο παιδαγωγικό, το ανασυντάσσουν αρκετά επιτύμβια επιγράμματα της «Παλατινής Aνθολογίας» είτε ανωνύμων είναι είτε γνωστών ποιητών («Oσο εζούσε, ο δούλος Mάνης ήταν. Πέθανε τώρα, / κι η δύναμή του με του Δαρείου του μεγάλου εξισώθηκε» γράφει η Aνύτη η Λυρική), για να κατασταλάξει στα δημοτικά μοιρολόγια: «Kι ο βασιλές ακόμα κει με όλους μας είν ίσια».

Σ αυτή λοιπόν την ακολουθία προσθέτει τον κρίκο του ο Aναγνωστάκης. Kαι σε μια άλλη ακολουθία, λογοτεχνική αυτή παρά δημοτική, των επιτυμβίων επιγραμμάτων που οργανώνονται με την πρόθεση του σκώμματος και του σαρκασμού, εντάσσεται με το τελευταίο και διασημότερο «Eπιτύμβιόν» του. Mιλώ για το περί Λαυρέντη ποίημα του καίριου «Στόχου», της ύστατης συλλογής του, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας δημοσιεύτηκε το 1970 στα υψηλού αντιστασιακού φρονήματος «Δεκαοχτώ Kείμενα». Tο πόσο δικαιωμένο είναι αυτό το ποίημα το πιστοποιεί η συχνότητα με την οποία ανεβαίνει αυθόρμητα στην άκρη της γλώσσας μας ο παροιμιώδης πλέον στίχος «A ρε Λαυρέντη, εγώ που μόνο το ξερα τι κάθαρμα ήσουν» κάθε φορά που, υπό την καθοδήγηση του δόγματος «ο νεκρός δεδικαίωται» και της εγγενούς υποκρισίας του, ακούμε τους επίσημους ρήτορες να ξοδεύουν το επιπόλαιο αίσθημά τους σε δοξαστικούς επικήδειους για ανθρώπους ασήμαντους ή και αχρείους.

Σε τούτο το χλευαστικό «Eπιτύμβιον» ο Aναγνωστάκης αναποδογυρίζει τα δεδομένα, τα αντιστρέφει (άλλωστε υπήρξε μάστορας της αντιστροφής, αν θυμηθούμε και τα τυπικώς «θεολογικά» ποιήματά του, «Tο Δείπνο», λόγου χάρη, το «Eπρεπε...» ή τους τελευταίους στίχους του «Mιλώ...»). Λογοτεχνικούς προδρόμους του μπορεί να βρει κανείς, και πάλι, σε αρχαία επιτύμβια επιγράμματα που διόλου δεν νοιάζονται για τον καθωσπρεπισμό και την «ιερότητα της στιγμής» αλλά καταθέτουν απερίστροφη την επιθετικότητά τους. Tέτοιο είναι, ας πούμε, ένα σαρκαστικό επιτύμβιο του Σιμωνίδη του Kείου για τον Tιμοκρέοντα τον Pόδιο, ποιητή που υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα του λόγω των φιλοπερσικών αισθημάτων του («Πολύ ήπια, πολύ έφαγα, πολλά κακά για τους ανθρώπους είπα. / Kαι τώρα κείμαι, Tιμοκρέων ο Pόδιος»), ή τα επιτύμβια με τα οποία διάφοροι ποιητές, του Kαλλίμαχου συμπεριλαμβανομένου, ξαπόστειλαν σε μιαν ανεπιθύμητη αθανασία τον διαβόητο μισάνθρωπο Tίμωνα τον Aθηναίο.

Tο ενδιάμεσο «Eπιτύμβιον» είναι το δεύτερο ποίημα των «Παρενθέσεων», που γράφτηκαν στα χρόνια 1948-49. Tο 1948 ο Aναγνωστάκης βρισκόταν ήδη στη φυλακή λόγω της κομμουνιστικής δράσης του, τον δε Oκτώβριο του ίδιου έτους καταδικάστηκε σε θάνατο. Aπό το Kομμουνιστικό Kόμμα πάντως είχε διαγραφεί ήδη από την άνοιξη του 1946, σαν «τροτσκιστής, οπορτουνιστής και ηττοπαθής»· όπως γράφτηκε αρκετά αργότερα από τον Kωστή Mοσκώφ, τον είχε διαβρώσει ο πεσιμισμός και δεν άντεξε «να κρατήσει τα βάρη των εποχών» ποιος, αυτός που δεν φανέρωσε καν στη δίκη του πως είχε διαγραφεί. Iσως λοιπόν δεν είναι εντελώς αυθαίρετο να θεωρηθεί ότι το «Eπιτύμβιον» αυτό, μ ένα σαρκασμό που τρώει τη σάρκα και την ψυχή του ίδιου του ποιητή, έχει τον τόνο της αυτοπροσωπογραφίας. Aυτός που «χειρονομούσε με κινήσεις ανέλπιδες» και «καλλιεργούσε με σύνεση μαραμένα τριαντάφυλλα», «ο τελευταίος, αναντίρρητα, μιας παρακμής», μπορεί και να ναι ο Aναγνωστάκης όπως απαξιωτικά τον παράσταινε ο δογματισμός, ανίκανος να εννοήσει και να αποδεχτεί το βαρύτατο ηθικό και πολιτικό μήνυμα του ποιητή της «όρθιας λέξης» και της «όρθιας Πράξης».

Πηγή: www.ekathimerini.gr

[ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΟΣ 11,573]

Κανείς από την ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού στην κηδεία του Μ. Αναγνωστάκη

Απούσα η κυβέρνηση

Κι αν είχαμε κάποια μικρή αμφιβολία, χθες, με την κηδεία του Μανόλη Αναγνωστάκη δεν μας έμεινε καμία αυταπάτη: η εποχή μας δεν θέλει τους μεγάλους ποιητές. Νιώθει πιο άνετα με τους μεγάλους λαϊκούς τραγουδιστές, αυτούς που τα ιδιωτικά κανάλια μπορούν και αναγνωρίζουν ώστε να καλύψουν πλουσιοπάροχα την κηδεία τους.

Η Κική Δημουλά και ο Διονύσης Σαββόπουλος στην κηδεία

Κανείς από την πολυκέφαλη ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού δεν αξιώθηκε να βρεθεί στο Α' Νεκροταφείο, στον ιερό ναό του οποίου εψάλη η νεκρώσιμος ακολουθία για τον Μανόλη Αναγνωστάκη. Ούτε ο Κώστας Καραμανλής (που, πάντως, έτρεξε να κηρύξει την εθνική συμφιλίωση στο -αποκαλυφθέν πρόσφατα- μνημείο στην Καισαριανή), αλλά ούτε η Φάνη Πάλλη-Πετραλιά, ο πολυπράγμων Πέτρος Τατούλης και ο διανοούμενος Χρήστος Ζαχόπουλος. Τα στεφάνια όλων αυτών ήταν σαν να φώναζαν έξω από την εκκλησία: «Τη βγάλαμε την υποχρέωση». Πάλι καλά που ο υπουργός Υγείας Νικήτας Κακλαμάνης στάθηκε σεμνά στη σειρά για να προσκυνήσει τη σορό του ποιητή και που η βουλευτής της Ν.Δ. Χρυσή Καρύδη ξέρει από ποίηση και την τιμά.

Πλημμύρα κόσμου

Μπορεί, όμως, να 'ταν καλύτερα έτσι. Γιατί οι πάρα πολλοί που αποχαιρέτησαν χθες τον Μανόλη Αναγνωστάκη ήταν εκείνοι που πραγματικά εκτίμησαν και αγάπησαν το έργο του και κατάλαβαν τους αγώνες του. Πλημμύρισε το Α' Νεκροταφείο από δύο κυρίως ομάδες ανθρώπων: λογοτέχνες κάθε γενιάς και συντρόφους του από την Ανανεωτική Αριστερά.

Μια μακρά σειρά από συγκινημένα πρόσωπα δημιουργήθηκε τη λίγη ώρα που διήρκεσε το δημόσιο προσκύνημα της σορού του. Η σύντροφός του, Νόρα, ο γιος τους, Ανέστης, η αδελφή του, Λούλα, και τα ανίψια του Θανάσης Χειμωνάς και Εύη Δρούτσα, τριγυρισμένοι από τους πιο κοντινούς τους φίλους (τη Μάρω Δούκα, τον Γιώργο Ζεβελάκη, τον Γιάννη Κοντό), δέχτηκαν συλλυπητήρια και αγκαλιές.

Ηταν εκεί οι καλύτεροι: ο Θανάσης Βαλτινός, η Κική Δημουλά, η Ιωάννα Καρυστιάνη, η Ρέα Γαλανάκη, ο Γιάννης Κιουρτσάκης, ο Χριστόφορος Λιοντάκης, η Τζένη Μαστοράκη, ο Νάσος Βαγενάς, ο Δημήτρης Μαρωνίτης, ο Αλέκος Αργυρίου, ο Παναγιώτης Μουλάς, ο Μάνος Ελευθερίου, ο Θωμάς Σκάσσης, η Μαρία Ευστρατιάδη, ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, ο Λάκης Παπαστάθης, ο Βασίλης Παπαβασιλείου, ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Αλκη Ζέη, ο Χάρης Βλαβιανός, ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, ο Γιώργος Βέλτσος, η Εύα Κοταμανίδου, η Κίττυ Αρσένη, η Ρούλα Πατεράκη.

Και από τους συντρόφους του ήταν εκεί οι πάντες: από τον Λεωνίδα Κύρκο, τον Κώστα Φιλίνη, και τον Τάκη Μπενά, μέχρι τον Νίκο Κωνσταντόπουλο, τον Δημήτρη Χατζησωκράτη, τον Νίκο Βούτση, τον Γιάννη Καούνη, τον Στέφανο Πεσμαζόγλου. Ηταν εκεί ο Κώστας Κάρης και ο Σοφιανός Χρυσοστομίδης της «Αυγής», που τόσο στήριξε ο ποιητής. Ηταν και οι σύντροφοί του, που πέρασαν πια στην άλλη όχθη -όχι στο ΚΚΕ, αλλά στο ΠΑΣΟΚ- όπως η Μαρία Δαμανάκη, ο Πέτρος Κουναλάκης, ο Νίκος Μπίστης. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ήταν, άλλωστε, αυτό που εκπροσωπήθηκε από έναν υπουργό Πολιτισμού, έστω και τέως, τον Ευάγγελο Βενιζέλο, αλλά και τον Τηλέμαχο Χυτήρη.

Οι επικήδειοι

Ο κόσμος της λογοτεχνίας και ο κόσμος της Αριστεράς μοιράστηκαν και τους επικήδειους. Ο Τίτος Πατρίκιος και ο Γιάννης Δάλλας αποχαιρέτησαν τον ποιητή εκ μέρους της Εταιρείας Συγγραφέων. Τον Συνασπισμό εκπροσώπησε ο πρόεδρός του, Αλέκος Αλαβάνος. Δυστυχώς, η ομιλία του δεν στάθηκε στο ύψος της στιγμής. Η αναφορά του Αλέκου Αλαβάνου σε ένα παλαιότερο προεκλογικό -υπέρ του Συνασπισμού- κάλεσμα του Μανόλη Αναγνωστάκη, καθώς και η επιμονή του σε ένα δεύτερο, δικό του αυτή τη φορά, κάλεσμα στους νέους να ενταχθούν στις «αυλές της Ανανεωτικής Αριστεράς» ήταν δείγματα κομματικής μικροψυχίας μπροστά σε έναν νεκρό, που δεν επέτρεψε ποτέ σε καμία Αριστερά να τον στενέψει.

Ο εκπρόσωπος, όμως, των εργαζομένων στην «Αυγή» έφερε μια καθαρτήρια ισορροπία. Διότι δεν δίστασε να θυμίσει ότι ούτε η καλή εφημερίδα δεν γλίτωνε από τον σαρκασμό του Αναγνωστάκη. Σε ένα σημείωμά του προς τον τότε διευθυντή της εφημερίδας, Γρηγόρη Γιάνναρο, έγραψε κάποτε: «Την Κυριακή, η "Αυγή" ήταν πολύ καλή. Να που όλα μπορούν να συμβούν».

Ο ποιητής ετάφη στο Κοιμητήριο του Αμαρουσίου με την παρουσία μόνο συγγενών και λίγων φίλων. Με χαρακτηριστική ησυχία και τη δέουσα κατάνυξη.

Β. ΓΕΩΡΓ. - Β.Κ.Κ.

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 28/06/2005

[ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΟΣ 11,573]

Ο σιωπηλός Αναγνωστάκης

Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΛΗΝΑΙΟΥ

Θα γραφτούν πολλά και θα ειπωθούν πολλά για το έργο και την προσωπικότητα του Μανόλη Αναγνωστάκη.

Ισως αργότερα, μάλιστα κι αυτοί ακόμη που, ηθελημένα ή αθέλητα, τον ανάγκασαν στη μακρόχρονη σιωπή του, να εξαντλήσουν όλο το μεγαλόστομο λεξιλόγιό τους.

Δεν πειράζει... Η ποίηση έχει μεγάλη καρδιά...

Εμείς οι φίλοι του, θα περιοριστούμε σε ένα μικρό, πικρό αποχαιρετισμό, στον δικό μας τον Μανόλη.

Με μια απλή αναφορά σε μια, άγνωστη ίσως στους πολλούς, πολυσήμαντη πράξη του, που δείχνει την απόλυτη ιδεολογική του συνέπεια.

Στα χρόνια της δικτατορίας, κάποιοι πονηροί τον έπεισαν να δεχτεί επιχορήγηση από τη διαβόητη FORD. Οταν όμως πληροφορήθηκε τους ύπουλους στόχους αυτού του «δώρου», όχι μόνο την επέστρεψε αλλά και κατήγγειλε ανοιχτά τους πονηρούς «φίλους» του...

Εφυγε ένας έντιμος ποιητής... Ενα σπάνιο σημείο αναφοράς... Που, όπως μας έλεγε τα τελευταία χρόνια, «...στο αλλοιωμένο τοπίο της εποχής μας, δεν μπορώ να κάνω τίποτε άλλο παρά να σιωπήσω...».

Είναι γεγονός ότι προσπάθησε να παλέψει, θέλησε πολλές φορές να ξαναγράψει ένα καινούργιο «Μιλώ...» αλλά δεν το άντεξε... Ενιωθε κάθε φορά μιαν ανείπωτη αηδία γι' αυτό το πανάθλιο και παντοδύναμο «σύστημα», που το γνώριζε πάρα πολύ καλά, αυτό ακριβώς που τον ανάγκασε στην οδυνηρή σιωπή του.

Εφυγε ένα από τα ελάχιστα παραδείγματα για μίμηση, που υπήρχαν σ' αυτό τον τόπο...

Και απέμειναν, ευτυχώς, ακόμη μερικοί που αρνούνται να σιωπήσουν, δηλαδή να αυτοκτονήσουν...

Με τον μόνιμο κίνδυνο, βέβαια, να περιθωριοποιηθούν, να γελοιοποιηθούν ή να αλλοιωθούν κι αυτοί...

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 28/06/2005

[Geske 37]

From an old interview:

...

Eralp Baydar:How would Dalaras describe Dalaras?

George Dalaras:A passionate person...Passionately in love with music and life...

E.B.: Do you know a song that describes Dalaras better than Dalaras?

G.D.:There's a poem of Manolis Anagnostakis,called "Navagio".It was composed by Theodorakis.The very first line of the poem is; "I will stay with you on the ship,even after the accident".It's about determination and confidence.But it's not fatalist,more likely rebellious.I can't think of a more appropriate song.

S Gursu

Sarper, when you first posted that I asked a certain friend of mine, who keeps me supplied with poetry, for the whole poem... I couldn't translate it properly then and I still can't. But here it is anyway.

Το ναυάγιο _____||_____ The shipwreck

Μανώλης Αναγνωστάκης_____||_____ Manolis Anagnostakis

Θα μείνω κι εγώ μαζί σας μες στη βάρκα_____||_____ I, too, will stay with you all in the little boat.

Ύστερα απ' το φριχτό ναυάγιο και το χαμό_____||_____ After the horrors of the shipwreck, the disaster,

Το πλοίο βουλιάζει τώρα μακριά _____||_____ the ship is sinking now, off in the distance.

(Πού πήγαν οι άλλες βάρκες; ποιοι γλίτωσαν; )_____||_____ (Where did the other boats go? Who else escaped?)

Εμείς θα βρούμε κάποτε μια ξέρα_____||_____ As for us, we will find some dry land sometime

Ένα νησί ερημικό όπως στα βιβλία_____||_____ A island, a desert island, like in the books

Εκεί θα χτίσουμε τα σπίτια μας_____||_____ There will build our houses

Γύρω γύρω απ' τη μεγάλη πλατεία_____||_____ All around the big square

Και στη μέση μια εκκλησιά_____||_____ and in the middle a church.

Θα κρεμάσουμε μέσα τη φωτογραφία_____||_____ Inside we will hang up the photograph

Του καπετάνιου μας που χάθηκε-ψηλά ψηλά-_____||_____ of our captain who was lost - up high we put him-

Λίγο πιο χαμηλά του δεύτερου, πιο χαμηλά του τρίτου_____||_____ and a little below his second, and below that his third officer.

Θ' αλλάξουμε τις γυναίκες μας και θα κάνουμε πολλά παιδιά_____||_____ We will exchange our wives and make many children

Κι ύστερα θα καλαφατίσουμε ένα μεγάλο καράβι_____||_____ And after that we will caulk a big ship

Καινούριο, ολοκαίνουριο και θα το ρίξουμε στη θάλασσα_____||_____ A new, a brand-new ship and we'll launch it into the sea

Θα 'χουμε γεράσει μα θα μας γνωρίσουνε._____||_____ We will have grown old but they will recognize us.

Μόνο τα παιδιά μας δε θα μοιάζουνε μ' εμάς._____||_____ Only our children will not resemble us.

[Astron 17]

Σε όσους αρέσει η ποίηση του Αναγνωστάκη έχω να προτείνω τον δίσκο του Μίκη Θεοδωράκη "Μπαλάντες" που είναι ολόκληρος σε στίχους του ποιητή.

Από αυτόν τον δίσκο είναι και οι "Δρόμοι Παλιοί", και "το ναυάγιο".

Γενικά είναι πανέμορφος δίσκος και σε κερδίζει με το πρώτο άκουσμα.

Υπάρχει επίσης ένας δίσκος που δεν έχω, όπου ο Μανώλης Αναγνωστάκης απαγγέλει την ποίησή του, και μπορείτε να το δείτε εδώ¨Ο ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ ΔΙΑΒΑΖΕΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗ

[Geske 37]

Νέοι της Σιδώνος (1970)

Στο παραπάνω link θα βρείτε το ποίημα "Νέοι της Σιδώνος" και ένα link για mp3 που ο ίδιος ο ποιητής το απαγγέλει [...]

Δεν το είχα δει ακόμα..... πολύ ωραίο! Ευχαριστώ πολύ Παύλο

[Michael 2]

Μια μακρά σειρά από συγκινημένα πρόσωπα δημιουργήθηκε τη λίγη ώρα που διήρκεσε το δημόσιο προσκύνημα της σορού του. [...] και τα ανίψια του Θανάσης Χειμωνάς και Εύη Δρούτσα,

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 28/06/2005

Πρόκειται για τη γνωστή στιχουργό Εύη Δρούτσα;;;

[HARDET 1]

Στο ακόλουθο link μπορείτε να βρείτε αφιέρωμα στον ποιητή από το Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων: http://www.mpa.gr/specials/anagnostakis/

[ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΟΣ 11,573]

Σαν σήμερα το 2005 έφυγε από τη ζωή ο ποιητής Μανόλης Αναγνωστάκης...
Τον θυμόμαστε μέσα από ένα ξεχωριστό τηλεοπτικό αφιέρωμα στα ποιήματα του που μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης, όπως το «Μιλώ», τραγούδια από τις «Μπαλάντες» κλπ...

«Η περιπέτεια ενός ποιήματος» του Μανόλη Αναγνωστάκη

23/06/2018
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Θανάσης Γιώγλου

http://www.ogdoo.gr/erevna/rakosyllektika/i-peripeteia-enos-poiimatos-tou-manoli-anagnostaki

[ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΟΣ 11,573]

Με ένα μεγάλο αφιέρωμα στον ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη κυκλοφόρησε ο τελευταίος «Μετρονόμος». Με αυτή την αφορμή ο εκδότης του «Μετρονόμου» Θανάσης Συλιβός φιλοξενήθηκε στην εκπομπή του Αλέξη Βάκη «Στο Κόκκινο 105,5 fm», όπου εκτός από τα πολύ ενδιαφέροντα που ακούστηκαν για το έργο του Μανόλη Αναγνωστάκη, η εκπομπή διανθίστηκε με τραγούδια του, κάποια από αυτά σε ξεχωριστές, ανέκδοτες ηχογραφήσεις...

Με αφιέρωμα στον Μανόλη Αναγνωστάκη ο Μετρονόμος

25/07/2018
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

Θανάσης Γιώγλου

http://www.ogdoo.gr/epikairotita/media/me-afieroma-ston-manoli-anagnostaki-o-metronomos

[ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΟΣ 11,573]

Ένας ιδιαίτερος και "δύσκολος" δίσκος, με αφορμή τη συμπλήρωση 15 χρόνων από τη "φυγή" του ποιητή.
Τραγουδούν η Μαρία Φαραντούρη και ο Γιάννης Κούτρας...

Μιχάλης Γρηγορίου & Μανόλης Αναγνωστάκης «Η αγάπη είναι ο φόβος…»

23/06/2020
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ

 Θανάσης Γιώγλου

https://www.ogdoo.gr/diskografia/diskoi-pou-den-ksexasa/mixalis-grigoriou-manolis-anagnostakis-i-agapi-einai-o-fovos